Konya Aydınlar Ocağı’nın bu haftaki Salı Sohbetleri’nde, Japonya’ya İslamiyet’i getiren aksiyon adamı Abdürreşd İbrahim Efendi vefatının 70. sene-i devriyesi ve Konya Japon Kültür Derneği Başkanı Mehmet Ali Arpacı da vefatının 1. yıldönümü anısına bir anma toplantısı düzenlendi.

Konya İl Halk Kütüphanesi Konferans Salonu’nda düzenlenen toplantıya Selçuklu Belediye Başkanı Uğur İbrahim Altay, Ak Parti Eski İl Başkanı Ahmet Sorgun, Konya Aydınlar Ocağı Genel Başkanı Dr. Mustafa Güçlü, akademisyenler, gazeteci ve yazarlar ile Böğrüdelik Köyü’nden gelen Özbek Tatarları ile çok sayıda dinleyici katıldı.

Konuşmacılar Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Caner Arabacı ve Konya Aydınlar Ocağı Başkan Yardımcısı ve yazar Mustafa Sinan Ümit, hayatını, hizmetlerini ve aksiyon adamlığı ile seyyah ve yazarlık yönünü ele alarak anlattılar. Oturumu yöneten M. Sinan Ümit, 1857’de Sibirya’da doğan ve 1944’de Japonya’da vefat eden Abdürreşid Efendi’nin 1925’ten itibaren Cihanbeyli ilçesi Böğrüdelik Köyü’ne yerleşerek 1933’e kadar bir çiftçi olarak yaşadığını söyledi.  Mehmet Âkif Ersoy’un Safahat adlı eserinde yer alan “Süleymaniye Kürsüsü’nden” bölümünde anlatılan vaizin Abdürreşid Efendi olduğunu belirten Ümit, “Japonya’da Tokyo Camisi’nin kurucusu ve ilk imamı Abdürreşid Efendi’dir. O 101 sene önce; ‘İstikbâle doğru İslâmiyet’in bir ümidi varsa o da Anadolu topraklarındadır’ demiştir” dedi.

YANGIN DÖNEMİNİN AYDINI

Sözlerine Abdürreşid Efendi ile M. Ali Arpacı’yı rahmetle anarak başlayan ve buna vesile olduğu için Aydınlar Ocağı’na teşekkür eden Doç. Dr. Caner Arabacı, Abdürreşid İbrahim’in yangın ve yıkım döneminin aydını olduğunu belirterek Rusya Çarlığı’nın, o dönemlerde Müslümanları hristiyanlaştırma hareketini başlattığını ve orada yaşayan Müslümanların uyanması için de Abdürreşid Efendi’nin, Rusya’da Türk Birliği ve İslâm Birliği adına 4 kongre düzenlediğini ifade etti. Kongrelerin bazılarını gemide yaptığını ve Rusya’daki Türk-İslâm varlığını korumak ve muhafaza etmek için pek çok karar aldığını sözlerine kaydeden Arabacı, “Abdürreşid’in Rusya’da yaşayan Müslümanları koruma faaliyetlerinde son bulduğu çare ise şu: “Madem Sibirya’da Rus yönetimi altında bizi domuzlaştıracaklar. O zaman Çarlığın zulmü altında domuzlaşmak yerine Anadolu’daki İslâm varlığını güçlendirelim” diyerek 1908’de Anadolu’ya 70 bin Müslümanın gelmesini sağladı. Böğrüdelik Köyüne yerleşenler bu Müslümanlardandır” şeklinde konuştu.

Bir aksiyon adamı ve yüreğindeki yangını söndürmek isteyen bir aydın olarak Sibirya, Sarıkamış ve Berlin’deki Müslümanların uyandırılması için onların yardımına koşan Abdürreşid İbrahim’in, ailesine de “Sizi Allah’a emanet ediyorum” diyerek ayrılan yüreği pek bir adam olduğunu ifade eden Arabacı, 1925’de T.C. vatandaşı olan Abdürreşid’in, yurt dışında ajanlar tarafından takip edildiği gibi Türkiye’de de devamlı takip altında tutulduğunu kaydetti. Ulema olan Abdürreşid için Konya Valiliği tarafından “Bu adam âlim bir kişidir. Cihanbeyli’ye müftü ve vaiz yapılsın” teklifi yapılmasına rağmen bunun gerçekleşmediğini ifade eden Arabacı, Abdürreşid Efendi’nin doksan yaşında Japonya’ya gittiğinde Dersaadet’ten matbaa götürerek Japonya’daki Müslümanları uyandırmak için kitap, dergi bastığını ve ilk camiyi açarak İslâmiyet’i oralara kadar götürerek irşâd görevini layıkıyla yerine getirdiğini belirten Arabacı, şunları dile getirdi: “Asya, Afrika, Avrupa’daki faaliyetleriyle düşündüğümüz zaman Abdürreşid İbrahim; yıkım döneminin, felâket döneminin çırpınan bir yüreği, bir mücahidi, bir gayreti ve insanlığın abidevî şahsiyeti olarak görülmelidir.”

ARPACI HİZMET ERİ BİR İNSANDI

Abdürreşid Efendi’nin yaşadığı Böğrüdelik Köyü ve yaşadığı dönemle ilgili sinevizyon sunumundan sonra Konya-Japon Kültür Merkezi Başkanı iken vefat eden Mehmet Ali Arpacı’yı anmak için kürsüye gelen Selçuklu İlçe Belediye Başkanı Uğur İbrahim Altay, hatıralarını dile getirdi.

2009 yılında açılan Japon Kültür Merkezi başkanlığını yürüten ve 9 adet Japonya ve Japon kültürüyle ilgili kitapların basımını sağlayan M. Ali Arpacı’yı, ilk kez İnşaat Mühendisleri Odası seçimlerinde tanıdığını belirten Başkan Uğur İbrahim Altay, Arpacı’nın mütevazı, yardımsever, âlîcenap bir kişi olduğunu söyledi. Kendisin iyi bir mühendis ve ağabey olarak gördüklerini ifade eden Altay, konuşmasına şu sözlerle son verdi: “Kısa yaşamında ne kadar önemli işler yaptığını sonradan öğrendim. Hafız olduğunu ve kanun çaldığını da. Konya ve Japonya arasında bir kültür köprüsü kurarak hayata veda etti. Kendisine Allah’tan rahmet diliyorum.”

Diğer konuşmacılar da M. Ali Arpacı’yla ilgili hatıralarına yer vererek onun hayatından kesitler sundular. Anma programının sonunda Arpacı ailesine Selçuklu Belediye Başkanı Altay, hatırasını yaşatmak adına onun adına 10 ağaç dikildiğine dair bir belgeyi takdim etti. Konya Aydınlar Ocağı Başkanı Dr. Mustafa Güçlü de, bu anma toplantısının büyük bir çerçeveli belgesini armağan etti. Toplantıdan sonra Böğrüdelik’li Naci İdil davetlilere kuru pasta ve ayran ikram ederken Selçuklu Belediye Başkanı Uğur İbrahim Altay, arabaşı ziyafeti çektirdi.