Konya Aydınlar Ocağı’nda, Türkçenin 650 bin kelimeyle zengin bir dil olduğunu anlatan Türkçe Uzmanı Şakir Tuncay Uyaroğlu, “Türkçe bir umman ve bir derya olmasına rağmen dilimize, yabancı kelimeleri mal bulmuş mağribi gibi alıyoruz. Bazı yabancı kelimeleri ısrarla ve bilerek kullananlar dilimize ve kültürümüze ihanet ediyorlar” dedi.
Konya Aydınlar Ocağı'nın bu haftaki Salı Sohbetleri'nde, “Türkçenin Zenginliği” ve nasıl yozlaştığıyla ilgili çarpıcı açıklamalar yapan Selçuk Üniversitesi'nde Türk Dili ve Edebiyatı Okutmanı Şakir Tuncay Uyaroğlu, Türk Dil Kurumu (TDK)’nun ulaştığı kelime sayısının 617 bini bulduğunu belirterek “Hedef 1 milyon kelimeye ulaşmaktır. Pekiştirme sıfatları, ikilemeler, M’li tekrarlar, katmerli birleşik fiil çekimleri dünyada sadece Türkçede vardır. Türkçe bir umman ve bir deryadır” dedi.
Oktay Sinanoğlu’nun tesbitine göre İngilizcenin yüzde 60’ının Latince, Yüzde 20’sinin Fransızca ve yüzde 10’unun Almanca ve geri kalanının şive farklılıklarından oluştuğuna dikkati çeken Türkçe Uzmanı Şakir Tuncay Uyaroğlu, Türkçenin üç tane büyük lehçesi ve elli tane büyük şivesi olduğunu belirterek Türkiye Türkçesinin bu şivelerden biri olduğunu ifade etti. Kendisinin yaptığı bir araştırmada Türkçeye aldığımız kelime sayısı ile verdiğimiz kelime sayılarını diğer dillerle karşılaştırmalı olarak paylaşan Uyaroğlu, Arapçadan alınan 6 bin 516 kelimeye kerşılık 2 bin Türkçe kelime verdiğimizi, Farsçadan dilimize giren bin 375 kelimeye karşılık 3 bin Türkçe kelime verdiğimizi kaydetti. Arnavutçadan alınan 1 kelimeye karşılık 3 bin Türkçe kelime verdiğimizi ve Ermenice’den dilimize giren 24 kelimeye karşılık 4 bin 262 kelime verdiğimizi belirten Uyuroğlu, “Ermeniler bizi sevmeselerde bizden aldıkları kelime sayısı 4 binin üzerinde. Buna rağmen neden düşmanca tavır sergiliyor ve Türklere kerşı kin besliyorlar anlamak mümkün değil!” diye konuştu. Çinceden alınan bir kelimeye karşılık 907 Türkçe kelime verdiğimizi dile getiren Uyuroğlu, dilimize giren en fazla kelimenin 7 bin 474 sayısıyla Fransızca olduğunu ve buna karşılık verdiğimiz kelime sayısının ise 100 olduğuna dikkati çekerek “80’li yıllardan itibarın 3.500’e yakın yabancı kelime girdi, Türkçe karşılıkları olmasına rağmen. Bütün markalar Batı emperyalizminin saldırısına maruz kaldı. Eskiden bebek önlüklerinde; “öpmeyin beni solarım” yazardı. Şimdilerde ise genç kızlarımız; “Kiss me please (öp beni lütfen)” yazılı İngilizce tşörtler giyiyorlar. Bu bir garabet ve neye çağrışım yaptığını siz benden daha iyi biliyorsunuz” dedi.
TÜRKÇE, FRANSIZCADAN ETKİLENDİ
İngilizceden Türkçeye giren kelime sayısının 821 olduğunu ve bu dildeki Türkçe kelime sayısının da 470 olduğuna işaret eden Uyaroğlu, Türkçenin daha çok Fransızcanın boyunduruğu altında olduğuna dikkati çekerek Sırpçada 9 bin, Yunanca ve Rumencede 3’er bin, Rurçada 2 bin 500 ve Urducada 300 ve Ukraynacada 747 Türkçe kelimenin bulunduğunu söyledi. Türkçenin diğer dillerle olan alışverişinde alınan toplam kelime sayısının 17 bin 724 olduğunu ve 7 bin küsurunun Fransızca kayanaklı olduğunu belirten Uyuroğlu, verdiğimiz Türkçe kelime sayısının toplamının da 38 bin 164 olduğunu açıkladı. Uyaroğlu, 80’lerden itibaren Türkçeye yerleştirilen kelimelerin dağılımını yaparken de şu rakamlara dikkati çekti: Fransızca 1.934, İngilizce 305, İtalyanca 37, Latince 20, Almanca 18, Yunanca 13.
HAZİNENİN ÜZERİNDEYİZ AMA...
Sohbet ederken “Türkçe 650.000 söz varlığıyla dünyanın en zengin dili. Ancak, muazzam bir hazineye sahip olmamıza rağmen kıymetini biliyor muyuz?” sualini sorarak sözlerine devam eden Uyaroğlu, “Ol mahiler ki, derya içredir derya bilmezler” ata sözünü hatırlatarak “Ne gezer... Bir kelimenin Türkçesi varken, onun yerine Batı dillerinden gelen karşılığını hiç tereddüt etmeden, mal bulmuş mağribi gibi alıyoruz. Batılılar, bir kelimeyi dilimize yerleştirmek için özel bir çaba sarf etmiyorlar. Biz, bu işi onların adına büyük bir heves ve heyecanla yapıyoruz. Sevgili Turan Oflazoğlu’nun ifadesiyle ‘gönüllü sömürge’yiz” dedi. Buna örnek olarak bir mağaza adı olan “Hamile Dünyası” isminin ticarî kaygılardan dolayı “Happy Hamile Club” olarak değiştirdikten sonra ticari faaliyetlere devam ettiğinde; daha önceki ismiyle sinek avlayan o mağazada, yabancı ad değişikliğiyle birlikte müşteriden adım atılacak yerin kalmadığına işaret eden Uyaroğlu, bunun da arz-talep meselesi olduğunu ve toplumumuzun da böylesine şaşı bir bakış açısı olduğuna işaret etti.
TÜRKÇEYE İHANET EDİYORLAR
Konuşmasına “Israrla ve inatla, hâlâ; agresif, generation, non-stop, scander, printer, e-mail, hijyen, argüman, total, fulltime, parttime, bilboard, laptop, partner, marketing... gibi kelimeleri kullananların dilimize ve kültürümüze ihanet ettikleri kanaatindeyiz” şeklinde devam eden Uyuroğlu, yarı Türkçe yarı yabancı (Homini Gırtlak Aperatif Fastfood Center) ile beti benzi atan mağaza ve dükkan (Baca xızlar, Shark Sofrası, Terlix) isimlerine Konya ile diğer şehirlerden örnekler vererek bunları bazen gülerek, bazen de üzülerek yorumladı.
Konya İl Halk Kütüphanesi Konferans Salonu’nda sunum şeklinde gerçekleştirilen ve büyük bir dikkatle izlenen sohbetin soru-cevap kısmında gelen soruları da cevaplandıran Uyuroğlu, TDK ile 3.500 kelimenin Türkçe karşılıklarına sahip çıkmamız gerektiğinin altını çizerek sözlerine; “Kusursuz, mükemmel ve yüzde yüz Türkçe temennisiyle...” şeklinde son verdi.
