Kısa adı HİSDER olan Hikmet, İlim ve Sanat Derneği’nin Cuma Sohbetleri’nde, ‘Arap İhaneti Söyleminin İç Yüzü’nü Şerif Hüseyin örneğinden yola çıkarak anlatan Prof. Dr. Caner Arabacı, “Dünya tarihine birlikte yaşama kültürünü hediye eden Osmanlı önce kendi içinden bir avuç aydın zümrenin ihanetine, sonra da bir avuç Arap’ın ihanetine uğradı” dedi.
NEÜ Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Caner Arabacı, Meram Belediyesi Gazezler Kültür Konağı’nda, Osmanlı-Arap münasebetlerini masaya yatırdı. Birlikte yaşama kültürünü Dünya tarihine Osmanlılar tarafından hediye edildiğini belirterek konuşmasına başlayan tarihçi Caner Arabacı, “Günümüzün insanı modern Batı’yı, Hristiyan medeniyetini göz önünde bulundurduğu zaman birlikte yaşama kültürünün efsanevî bir şey olduğunu düşünüyor. Çünkü Hristiyan medeniyeti kendinden olmayana hayat hakkı tanımıyor. Hristiyan medeniyeti kendi gibi düşünmeyene, kendi gibi inanmayana, kendine hizmet etmeyene hayat hakkı tanımıyor. Onun için insanlığın yeniden Selçuklu ile Osmanlı ile zirveye ulaşan birlikte yaşama kültürünü bir hatırlaması lâzım. Yâni farklı dinden olursunuz, farklı dilden olursunuz, farklı mezhepten ve farklı ırktan olursunuz, ama Allah’ın bir emanetisiniz, insansınız, yaşamaya hakkınız var. Bir mü’minin bir Müslümanın komşusu olursunuz. Dükkânında, evinde, sokağında, mahallesinde ve insanca, beraberce barış içinde yaşayabilirsiniz. Bunu Selçuklu becerdi, Osmanlı da becerdi. Ama lider olarak Osmanlı’yı yıkmak isteyen güçler, öncelikle birlikte yaşama kültürünü zehirlediler. Bu işte Sırp ile Yunan’la, Bulgar’la, Ermeni’yle önce başladı. Hristiyan azınlıklar bir bir Osmanlı Devletinden koparıldı. Tabi Hristiyan azınlıklar bir bir Osmanlı Devleti’nden koparılınca, sıra Müslümanların birbirine düşürülmesine geldi. Bunun için ilk Arnavut Müslümanlar Osmanlı Birliği’nden koparıldı, ardından büyük bir kitle olarak Arap kitlesi Osmanlı’dan koparıldı. Bunlar bitmedi ardından siyasi Kürtçülük faaliyetleri başlatıldı.” dedi.
İTTİHAT TERAKKİ İHANETİ
“Osmanlı fetret devrinde niye yıkılmadı da Meşrutiyetlerden sonra yıkıldı? Osmanlı döneminde çok kritik dönemler yaşandı. Arap ihaneti söylemi neden o dönemler çıkmadı da 1914’den itibaret çıktı? 1916’da da icraya kondu?” sorularını yönelterek Semiha Ayverdi’nin Balkanlar’dan anlattığı bir hikâyeyi dinleyicilerle paylaşan Caner Arabacı, “Biz asil bir duruş ortaya koyduğunuz zaman insanlar size itaat ediyor. Bir duruşunuz, asaletiniz, adaletiniz, fedakârlığınız, feragâtınız olduğu zaman insanlar size itaat ediyor. Allah da size yardım ediyor. Allah’ın yardımını hak ettiğiniz zaman Allah sizin yardımcınız oluyor, hâminiz oluyor. Arap ihaneti söylemiyle başlayan bozgun dönemine geldiğinizde Osmanlı yöneticileri, İttihat Terakki yönetimi başta olmak üzere Allah’ın yardımını hak ediyor muydu ki Arap, Osmanlı’nın yanında dursun.” diye konuştu.
İttihat Terakki zihniyetinin Osmanlı Sultanları Abdülaziz ile Abdülhamid’e yaptıklarını anlatan
ve 23 Ocak 1913’te Bâb-ı Âli baskınıyla yeniden bir hükümet darbesi yapıldığını kaydeden Arabacı, “Yâni kendi devletine, milletine, inancına saygısı olmayan bir okumuş zümrenin, bir yönetici zümrenin hakim olduğu bir devlete Arap niye hürmet etsin?” dedikten sonra Hilafetin kaldırılmasıyla birlikte İngilizlerin, Arap dünyasına yönelik “Türkler kâfir oldu!” propagandası yaptıklarını ve Kahire’de dergi çıkartan Hristiyan Arapların, Arap ırkçılığı yaparak Türklere karşı düşmanlıkta Arapları kışkırttıklarını söyledi. Osmanlı Devleti’nin 1908’den sonra iyi yönetilmediğine işaret eden Arabacı, İstanbul doğumlu olan Şerif Hüseyin’e Osmanlı’nın vezir unvanı vererek ve Şûra-ı Devlet Üyesi yaparak çok iyi muamele ettiğini, onu adım adım takip ederek 1912’den bu yana İngilizler’le irtibat halinde olduğunu bildiğini kaydetti. Şerif Hüseyin’in isyanına topu topu 3,500 isyancının katıldığını ve 5 bini geçmediğini ifade eden Arabacı, konuşmasını şu sözlerle bitirir:
“Şerif Hüseyin, “Beni Arabistan kralı yapın” diyerek İngilizlerle anlaşır. Ama İngilizler, Şerif Hüseyin’e verdikleri sözden kısa sürede cayarak Fransızlarla anlaşırlar. Mekke emiri Hüseyin bunu öğrenince ok yaydan çoktan çıkmıştır. İlk önce, Mekke-i Mükerreme’yi koruyan Ecyad Kalesi’ndeki askerler gelen emirle çekilerek 47 kişi bırakılır. Mukaddes toprakları ve Yemen’i koruyan 4’üncü, 7’inci ve 8’inci Kolordu’dan 7. Kolordu, diğer ordu komutanlarına haber vermeden aradan çekilir. İngiliz birlikleriyle beraber Arap isyancıların ortadan dalmasıyla bozgun başlar. Daha sonra bildiğiniz gibi Ortadoğu’da, sınırlar çetvelle çizilmiş gibi 22 ayrı devlet doğar.”
soru-cevap şeklinde devam eden sohbetin sonunda HİSDER Üyesi Muammer Yavuz, bir İmam-Hatip talebesiyle birlikte Prof. Dr. Caner Arabacı’ya günün anısına derneğin teşekkür plaketini takdim etti.
