Kültür bir milleti millet yapan aklı ile ürettiği unsurları temsil ederken; irfan kalbiyle ürettiği değerleri; umran ise, hem aklı hem de kalbi ile ürettiği bütün değerleri ifade eder.

Batı Medeniyeti(!)’nin en büyük problemi kalbe ve vicdana dair tüm manevi değerleri reddedip sadece akıl üzerinde; mekanik, kalpsiz bir biçimde tek ayakla durmaya çalışmasıdır.

Aklın yeryüzünde ayakları sabit kalırken, kalp insanı alemlerin rabbine kul, alemlere ise halife kılmaktadır.

Akıl penceresi yere bakarken, kalp penceresi semaya nazar etmektedir.

Batı’nın tek gözlü sadece akılla yol almaya çalışması hem kendisi hem de dünya ile entegrasyonunu engellemiştir.

Batı’nın aklı yüceltip kalbi ihmal etmesi gibi; Doğu’da kalbi yüceltip aklı ihmal etti.

Muhammed İkbal’in ifadesiyle: “Batı kalbi, doğu aklı öldürdü...”

Aliya İzzet Begoviç’in sözleriyle: “Ben olsam, Müslüman Doğudaki tüm mekteplere 'eleştirel düşünme' dersleri koyardım. Batı’nın aksine, Doğu bu acımasız mektepten geçmemiştir ve birçok zaafın kaynağı budur."

Farabi el-Medinetü’l-Fazıla’sında: Alemi ilahi(Allah), tabii(sünnetullah) ve iradi(nefs/insan);  metakozmos (Tanrı), makrokozmos (tabiat) ve mikrokozmos (insan) olarak 3 kısımda ela alır. İnsanın (mikrokozmos) diğer iki alemle akıl ve kalple bağlı olduğunu ifade ederek kendi saadeti ve Medinetü’l Fazıla’nın bu iki alemle uyumu sayesinde olacağını söyler.

M.Ö. 4. Yüzyılda Diyojen Büyük İskender’in “dile benden ne dilersen” yaklaşımına “gölge etme başka ihsan istemem” diyerek bütünleştiği aleminde aracıya itibar etmiyor ve güneş ve alemle bütünleşmesini şu sözlerle ilan ediyordu:

"Bana Atinalı demeyin; ben dünya(kosmo-polit) vatandaşıyım."

Aristo’da beşerin akıl ve kalbiyle diğer insanlar ve alemle bütünleştiğinde insan olabileceğini şu çarpıcı sözlerle dile getirmişti:

“Bir toplulukta yaşamayan yahut kendi kendine yeter olduğu için başkasına ihtiyaç duymayan kişi ya bir hayvan olmalıdır ya da bir tanrı. Böyle bir kişinin şehir-devletinde yeri yoktur.”

Immanuel Kant’ta zihnin varlıkları kavrayabilmek için beş duyunun (akıl) ötesinde bir melekeye (kalp) sahip olmasını gerektiğini söyler. Bu melekenin (kalp) konusu, “dünyanın duyular vasıtasıyla sezilmesidir.” (Critique of Judgment, 112)

Aklın beşer kıldığı varlığı ancak kalbi insan makamına taşımaktadır. Aklın “daha çok kazan” emrine kalp, “sen siftah yaptın ikinci müşteriyi komşuna gönder” diyerek insanı tamamlar.

Bu anlamda bir kuşun kanatları gibi akıl ve kalp birlikte hareket etmeli ve umranı inşa etmeliler.

Bu mana için eğitimde fen bilimleri ile dini ilimlerin birlikte tahsil imkanları sağlanmalıdır.

Bediüzzaman Said Nursi, akıl ve kalbin birlikte hareketini zaruretini dile getirir:

"Vicdanın ziyası, ulûm-u diniyedir. Aklın nuru, fünun-u medeniyedir. İkisinin imtizacıyla hakikat tecellî eder. O iki cenah ile talebenin himmeti pervaz eder. İftirak ettikleri vakit, birincisinde taassup, ikincisinde hile, şüphe tevellüd eder."(Münâzarat, 127)

Cemil Meriç’te aklın ürünü kültürle beraber kalbin ürünü irfanı birleştirip insanların oluşturduğu milletlerin umrana geçiş yapabileceğine işaret eder:

“Batının kültürü var bizim ise irfanımız. İrfan insanoğlunun has bahçesi, ayırmaz, birleştirir. Bu bahçede kinle susar, duvarlar yıkılır, anlaşmazlıklar sona erer İrfan kendini tanımakla başlar. Kendini tanıma için ön yargıların köleliğinden kurtulmak gerekir. İrfan, nefis terbiyesi, olgunluğa açılan kapı, amelle taçlanan ilim. Kültür irfana göre katı ve fakir. İrfan insanı insan yapan vasıfların bütünü, yani hem ilim, hem iman ve hem de iman. Batı kültürün vatanı, doğu irfanın. Ne batıyı tanıyoruz, ne doğuyu; en az tanıdığımız kendimiz.” (Kültürden İrfana, 11)

Akıl ve kalbin, din ilimleri ile fen bilimlerinin birlikte ele alınmaması coğrafyamızda öne çıkan aktüel fikir akımlarına da yansımış ve parçalı bir zihin dünyalarının kurulmasına yol açmıştır.

İbrahim Kalın bu akımların değerlere yaklaşımını şu sözlerle değerlendirmiştir:

“Değerler açısından baktığımızda;

Ulusalcılığın temel sorunu, devletin bekası adına otoriter ve kapalı toplum düzenini siyasi bir proje olarak dayatmasıdır.

Liberalizmin ana çıkmazı tarih, gelenek, kültür, din ve millet referanslarından bağımsız bir birey ve hukuk soyutlaması yapması ve bunu bir siyasi model olarak takdim etmesidir.

Solun büyük sapması, İdris Küçükömer’in ifadesiyle, “düzenin yabancılaşması”nı tarihi diyalektiğin bir şartı olarak sunması ve ulus-devletçi, jakoben ve tepeden inmeci pradigmasını tarihi bir zorunluluk olarak meşrulaştırmaya çalışmasıdır.

Türk milliyetçiliğinin temel çelişkisi vatan, millet ve tarih kavramlarının anlamını daraltması ve “küçük Türkiye” milliyetçiliği yapmasıdır.

İslamcılığın başlıca sorunu, milli olanla İslami olan arasındaki ilişkiyi bir türlü net bir şekilde tanımlayamaması ve belki de bunun sonucu olarak Türkiye’nin tamamını kucaklamak yerine kendine bir “İslami alan” talebiyle yetinmesi ve son tahlilde hem İslam hem de Türkiye adına ölçek küçültmesidir.” (Akıl ve Erdem, 118)

Tarihte bin yıla yakın sürdürdüğümüz umran yolculuğumuza devam etmek istiyorsak; eğitimden siyasete, hukuktan sanata akıl ve kalbin el ele yürüdüğü bir sistem kurmamız gerekiyor.

Culture/Irfan/Omran

While culture represents the elements it produces with the mind that makes a nation a nation; the values ​​it produces with the heart of wisdom; Umran, on the other hand, expresses all the values ​​that he produces with his mind and heart.

The biggest problem of Western Civilization(!) is to reject all spiritual values ​​of the heart and conscience and only focus on the mind; mechanical, heartless attempt to stand on one leg.

While the feet of the mind remain fixed on the earth, the heart makes man a servant to the Lord of the worlds and vicegerent to the worlds.

While the window of the mind looks at the ground, the window of the heart looks at the sky.

The West's attempt to move forward with one-eyed only reason has prevented its integration both with itself and with the world.

Just as the West exalts the mind and neglects the heart; In the East he exalted the heart and neglected the mind.

In the words of Muhammed Iqbal: “The western heart killed the eastern mind…”

In the words of Aliya İzzet Begovic: “If it were me, I would put 'critical thinking' classes in all schools in the Muslim East. Unlike the West, the East has not passed through this brutal school, and that is the source of many weaknesses."

In Farabi al-Medinetu'l-Fazila: The world is divine (Allah), natural (sunnatullah) and volitional (nafs/human); It is divided into 3 parts as metacosm (God), macrocosm (nature) and microcosm (human). Expressing that man (microcosm) is connected to the other two realms with the mind and heart, he says that it will be thanks to his own happiness and the harmony of Medinetü'l Fazila with these two realms.

B.C. In the 4th century, Diogenes did not respect the intermediary in his realm, in which he integrated with Alexander the Great's approach of "whatever you wish from me" by saying "don't overshadow, I don't want any other benevolence", and he announced his integration with the sun and the world with the following words:

"Don't call me Athenian; I'm a citizen of the world (kosmo-polit)."

In Aristotle, he expressed that a human being can become a human when he integrates his mind and heart with other people and the world with these striking words:

“He who does not live in a community, or who is self-sufficient and does not need others, must be either an animal or a god. Such a person has no place in the city-state.”

In Immanuel Kant, he says that the mind must have an ability (heart) beyond the five senses (mind) in order to comprehend beings. The subject of this faculty (heart) is “the perception of the world through the senses.” (Critique of Judgment, 112)

The being, which the mind makes human, only carries the heart to human status. The heart completes the man's command of "earn more" by saying "you made a mistake, send the second customer to your neighbor".

In this sense, like the wings of a bird, the mind and heart must act together and build the umran.

For this purpose, education opportunities should be provided together with the natural sciences and religious sciences in education.

Bediuzzaman Said Nursi expresses the necessity for the mind and heart to act together:

"The light of the conscience is religion. The light of the mind is the spirit of civilization. Truth manifests itself with the cooperation of both sides. With those two sides, the patronage of the student sway. 127)

In Cemil Meriç, he points out that nations formed by people can transition to umran by combining the culture that is the product of the mind with the wisdom that is the product of the heart:

“The West has culture, we have wisdom. Irfan is the unique garden of mankind, it does not separate, it unites. In this garden, grudges are silent, the walls are destroyed, the conflicts are over. İrfan starts with knowing himself. For self-knowledge, it is necessary to get rid of the slavery of prejudices. Knowledge, self-cultivation, the door to maturity, knowledge crowned with deeds. The culture is rigid and poor in lore. Knowledge is the whole of the qualities that make a person human, that is, knowledge, faith and belief. The homeland of western culture, eastern lore. We know neither the west nor the east; ourselves the least we know.” (From Culture to Knowledge, 11)

The fact that the mind and the heart, the religious sciences and the sciences are not handled together, has also been reflected in the current ideas that stand out in our geography and has led to the establishment of a fragmented mind world.

İbrahim Kalın evaluated the approaches of these movements to values ​​with the following words:

“When we look at it in terms of values;

The main problem of nationalism is that it imposes an authoritarian and closed society order as a political project in the name of the survival of the state.

The main impasse of liberalism is that it makes an abstraction of the individual and law independent from the references of history, tradition, culture, religion and nation and presents this as a political model.

The left's major deviation is, in İdris Küçükömer's words, presenting the "alienation of order" as a condition of historical dialectic and trying to legitimize the nation-statist, Jacobin and top-down paradigm as a historical necessity.

The main contradiction of Turkish nationalism is that it narrows the meaning of the concepts of homeland, nation and history and makes "little Turkey" nationalism.

The main problem of Islamism is that it cannot clearly define the relationship between the national and the Islamic, and perhaps as a result of this, instead of embracing the whole of Turkey, it is contented with the demand for an "Islamic space" and, in the final analysis, downscaling for both Islam and Turkey. (Mind and Virtue, 118)

If we want to continue our journey of hope, which we have continued for nearly a thousand years in history; From education to politics, from law to art, we need to establish a system where mind and heart go hand in hand.