Kültür-Sanat Fikir Adamları Derneği her Cumartesi günü; Koyunoğlu Müzesi ve Konya Evi’nde “İKİNDİ SOHBETLERİ” ile Kültür, Sanat ve Fikir alanındaki güzelliklere imza atmakta! Bu hafta (22 Ağustos 2015) “Sadreddin Konevi Paneli” ile, ölümünün 741. Yılı kutlandı. Panele; M. Ali Uz, Hüsameddin Sönmez ve Kazım Öztürk katıldı.  

Konya, ilim adamlarının, din âlimlerinin, mutasavvıfların… Harman olduğu bir şehir! Konya’daki bütün mutasavvıflar; “Abdalan-ı Rum” (Anadolu erenleri) tabir edilen kişiler. Hepsi; “la”dan “illa”ya yükselmeyi, kamil insan olmayı amaçlamışlardır. 

Anadolu Selçuklu Devletinde düşüncelerin gelişmesinde önemli fikir adamlarının etkisi olmuştur. Anadolu Selçuklu Devletinde düşüncelerin gelişmesinde önemli fikir adamlarının etkisi olmuştur.

Sadreddin Konevi, İbn Arabi’nin talebesi, fikirlerinin yayıcısı ve eserlerinin şarihi olması sebebiyle Tasavvuf ve tefekkür tarihimizde önemli bir yer işgal eder.

Sadreddin Konevi’nin tam adı; Sadreddin Ebu’l- meali Muhammed b. İshak b. Muhammed b. Yûsuf b. A li el-Konevi’dir. Babası Mecdüddin İshak, Anadolu Selçukluları nazarında itibarlı ve yüksek mevki sahibi bir kişiydi. Bu yüzden; “Sultan” diye söz edilir. Büyük bir servete sahip ve itibarlı bir kimsedir. Oğul Sadreddin’in son derece müreffeh geçen çocukluk yılları bunu gösterir.

Konevi, 607/1210 yılında Malatya’da doğdu. Küçük yaşlarında babasını kaybetti (615/1219). Konevi, zengin aile çevresinin sağladığı nimetlerden yararlanması sebebiyle iyi bir eğitim gördü. Onun İbn Arabi dışında ders okuduğu hocalarına ait bir bilgiye sahip değiliz.

Sadreddin-i Konevi’nin Hadis ve tasavvufda ünü dünyaya yayıldı. Konya’da Hoca Cihan’ın kendisine hediye ettiği konakda otururdu. Bu ev, Çeşme Kapısı denilen Konya sur kapılarının birinin dışında ve şimdiki türbesinin bulunduğu yerdeydi.Konya’da binlerce talebe yanında pek çok da hikmet ve tasavvuf ehli kimseler yetiştirdi. Mevlana da kendisinden feyz almıştır.

Ahmet Eflaki, Menakıb’ül-Arifin isimli eserinde Mevlana ile aralarındaki münasebet ve dostluğa ait pek çok menkıbe nakleder.

Ayrıca Mevlana, cenaze namazının Sadreddin-i Konevi tarafından kılınmasını vasiyet etmiştir. Sadreddin-i Konevi, hocası Muhyiddin-i Arabi’nin kendisinin yüksek makamlara kavuşması için çok uğraştığını, vefatından sonra da üzerinde tasarruflarının devam ettiğini uzun uzun anlatır. Muhyiddin-i Arabi ile birlikte Halep ve Şam’a gitti ve devamlı onun derslerini takip etti. Onun vefatından sonra büyük alim ve mutasavvıf Evhadüdin-i Kirmani’den feyz aldı. Daha sonra Mısır’a ve Haca gitti ve Hac dönüşü Konya’ya yerleşti.

Sadreddin-i Konevi, 673 Hicri, 22 Temmuz1274 miladi yılı Muharrem ayının 16. Pazar günü vefat etti. Türbesi II. Abdülhamid Han zamanında ve onun direktifleri ile Konya Valisi Ferid Paşa tarafından, 1899 yılında yeniden imar ve ihya edilmiştir. İ’caz’el-Beyan, Miftah’ül-Gayb, Nusus, Mir’at ül- Arifin, Nefahat gibi pek çok değerli eseri vardır. Eserlerinden Fatiha Tefsiri 1310’da Haydarabad’da basılmıştır. Konevi, Hicaz ve Mısır dönüşü Konya’ya yerleşti ve vefatına kadar orada yaşadı.

Konya’daki hayatı sırasında hadis okutan, vaaz ve irşat meclisleri kuran Konevi, çağdaşı Mevlana ile sık sık görüşürdü. Aralarında samimi bir dostluk bulunduğu rivayet edilen bu iki mana erinden Mevlana’nın, cenaze namazı için Konevi’ye vasiyet etmesi, bu rivayeti doğrulamaktadır. Konevi’nin yaşadığı devir, Moğol fırtınasının İslâm dünyasının her tarafını kasıp kavurduğu bir dönemdir.

Tasavvufi tefekkürün önemli simalarından olan Konevi, Mevlana’dan kısa bir süre sonra 673/1274 yılında vefat ederek Konya’da kendi adını taşıyan caminin avlusuna defnedildi. Vasiyetnamesinde her ne kadar şeyhi İbn Arabi’nin yanına defnedilmesini istemişse de, bu mümkün olmamıştır. Sadreddin Konevi, tasavvuf düşüncesine kazandırdığı boyutlarıyla “dönüm Noktası” diye nitelenebilecek bir mutasavvıftır.