kazim_ozturk2016@mynet.com

Hacıveyiszade Cami ve Külliyesi, ‘Cuma Camisi’ olarak değerlendirilir. Türkiye Diyanet Vakfı Genel Müdürlüğü tarafından inşaatına 1986 yılında başlanmış, 1996 yılında bitmiştir.

Dört ayağa oturan bir ana kubbeyle örtülüdür. Ana kubbeyi dört taraftan yarım kubbeler destekler. Bu asıl kurgunun dışında üst örtüde farklı çaplarda kubbeler kullanılmıştır. Mihrabın karşısına gelen kuzey cephenin önünde son cemaat mahalli dediğimiz ve açık havada ibadete imkan veren bir revak bulunmaktadır. Revak, mihrap önünü belirleyen mihrabiyelerle donatılmış ve pencerelerle, harimle ilişkilendirilmiştir. Burası yani son cemaat mahalli, betonarme ayaklara oturan yine betonarme yarım daire kemerlerin taşıdığı kubbelerle örtülüdür.

Son cemaat mahalline bitişik olarak her iki tarafta açık geçitler düzenlenmiştir. Sağdaki geçitte zeminle bağlantılı merdiven kovası yer alır. Bu merdivenin daha çok kadınlar mahfiliyle ilişki sağlaması düşünülmüştür. Soldaki geçit; müftülük mahalleriyle bağlantıyı sağlamaktadır.

Cami, üçer şerefeli iki minareye sahiptir. Minareler, son cemaat mahallinden ayrı tutulmuş ve kaideleri cami harimi içerisinde bırakılmıştır. İki tane minaresi vardır. Her iki minarede de, şerefelere çıkan merdivenlerin ortasında asansör boşluklarına yer verilmiştir.

Minare, tümüyle betonarme tekniği ile inşa edilmiştir. Harime, cepheden cümle kapısı ile girilir. Harime yan cephelerden de tali girişler yer alır. Bu girişler aynı zamanda kadınlar mahfili ile bağlantılıdır. Zemin kattaki yan sahınlar oldukça basıktır ve bu kısımların çoğu, yapıdaki yükselişe katılamamaktadır. Aynı durum mihrap nişi için de geçerlidir. Nişin hemen üzerindeki küçük kubbeler, imamın kubbeyi görmesini engellediği gibi caminin akustik sistemini de olumsuz olarak etkilemektedir.

Külliye olarak adlandırılan yapıda, müftülük birimlerinin bulunduğu birimler yer alır. Bu bölümlerin asıl girişi camide olduğu gibi kuzeybatıdadır. Müftülük girişi ile havuzlu hole ulaşılır. Burası diğer birimlere dağıtımı sağlayan ana mekândır. Bu holde ve sağdaki ikinci holde güneydoğu cepheye bitişik olarak yukarı kata bağlantı sağlayan merdivenler yer alır.

Girişin sol tarafında yedi adet misafirhane yer alır. Sağ tarafta bürolar ve diğer mekânlar bulunmaktadır. Bu bölüm cami ibadet mekânının bir alt katı olan bölümlerle de ilişkilendirilerek mekân genişletilmiştir. Cami ibadet mekânlarına ulaşan dış merdivenin iki ayrı kotu arasından diğer bir müftülük girişine yer verilmiştir. Bu girişin hemen sağında yine abdest alınan bölüm ve cami görevli odası bulunmaktadır. Sol tarafta ise dışarıdan bağlantılı büro ve kütüphane birimleri yer alır. Bu bölümde girişle birlikte yine hole ulaşılır. Buradan bürolara ulaşım sağlanır.

Caminin güneybatısına bitişik olarak gasilhane, morg ve diyanet lokal bölümleri bulunur. Külliye bölümünün; müftü makam odası ve buna bağlı dinlenme yerleri, yine müftü odası ile ilişkili komisyon toplantı odası, müftülük bekleme bölümü, sekretaryalar, müftü yardımcı odaları ve diğer birimleri yer almaktadır. Bu kat, iki ayrı merdiven kovası ile zemin katlarla ilişkilendirilmiştir. Bu katta koridorların dışındaki birimlerin tavanları üst örtüde kubbe olmakla beraber düz tavandır. Müftülük çıkmasının altında ve son cemaat yeri uzantısındaki kemerler, külliye cephesindeki pencere kurguları, caminin üst örtüsündeki ağırlık kulesi şeklindeki oluşumlar bu anlamda ilk göze çarpan detaylardır.

Caminin; yüksek, ferah ve aydınlık olması, imamların ve müezzinlerin mesleklerindeki maharetleri sebebiyle huşu içinde namazlarımızı kılıyoruz. Bu camide namaz kılmak şahsen bendenizi değişik bir atmosfere gark ediyor. Mahallemde böyle bir caminin bulunması da ayrı bir mutluluk kaynağıdır.    

Bu kadar güzel ve tertipli yapının yüksek ve mermerden yapılan merdivenleri kışın kayganlık nedeniyle tehlike oluşturmaktadır. Özellikle kar yağdığı zaman cemaat, çok sıkıntı çekiyor. Eğer bir cemaat düşer de sakatlanırsa, büyük vebale girilir. Halbuki merdivenlere; kaymayan bantlar, kaymayan şeritler ve kaymayan yolluklar yapılabilir. Hacı Veyiszade vakfının, bu hususta parasal imkânı yoksa sadece bir Cuma günü toplanan paralarla, rahatlıkla bu ihtiyaç giderilebilir.