kazim_ozturk2016@mynet.com 

Türkiye'de hükümet, müftülere nikah kıyma yetkisi verecek bir yasa tasarısı hazırladı. Kadın örgütleri ve muhalefet ise "laik düzene aykırı" buldukları tasarıya tepkili. 

Hükümetin il ve ilçe müftülerine nikah kıyma yetkisi veren yeni tasarısı, kadın örgütleri ve muhalefetin sert tepkisini çekiyor.

Tasarının 'laik düzene aykırı' ve 'imam nikahını özendirici' nitelikte olduğunu düşünen kadın örgütleri, tasarının geri çekilmesi için Cumhurbaşkanı Erdoğan'a mektup yazdı. Ana muhalefet partisi CHP ile HDP "Şeriat mantığındaki bu tasarıya kadın örgütlerimizle birlikte karşı çıkacağız" diyor.

Hükümet, Nüfus Hizmetleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 37 maddelik tasarıyı TBMM Başkanlığı'na sundu. Ancak tasarıdaki kimi maddeler muhalefetin ve kadın örgütlerinin sert tepkisini çekince, tasarının meclis gündemine alınıp alınmayacağı merak konusu oldu. Tartışma yaratan tasarıda il ve ilçe müftülerine nikah kıyma yetkisi veriliyor. Tasarının gerekçesinde bu yetkiyle amacın, "vatandaşların evlendirme işlemlerini kolaylaştırmak, daha kolay ve seri bir şekilde hizmet alımını sağlamak" olduğu belirtiliyor.

Hükümet böyle düşünse de kadın örgütleri tasarıya karşı Türkiye genelinde protesto eylemleri yapmaya hazırlanıyor. Eylemleri koordine eden Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu Başkanı Canan Güllü, tasarıya neden karşı çıktıklarını DW Türkçe'ye anlattı.

Güllü: Şer-i hukuk kuralları getiriliyor

Güllü, müftülerin görevinin halka dini anlatmak olduğunu belirtirken, "Müftü dini anlatırken kadınları yönlendirmeye çalışacak, özel hayata ilişkin her konuya karışacak ve kadınları toplumun dışına itecek. Bizce tasarının amacı budur. Müftünün kıyacağı nikah resmi nikah değildir ve medeni hukuka aykıdır" diye konuştu.

Kadın örgütleri tasarıya karşı çıkıyor

Tasarıda kadınları 'toplum dışına itecek, çocuk yaşta evlilikleri topluma kabullendirecek' başka düzenlemeler de olduğunu belirten Güllü, "Evde doğum yapmış kadınların çocuklarına da kimlik verilebileceğine dair bir düzenleme de var tasarının içinde. Yani; 13 yaşındaki bir çocuk evde doğum yaptığında, onun çocuğuna da rahatça kimlik verilecek. Erken yaşta tacizin, tecavüzün araştırılması yapılmayacak" diyor. Türkiye'de Sağlık Bakanlığı'nın yıllardır evde doğumları önlemek için çalıştığının hatırlanmasını isteyen Güllü, "Peki neden şimdi böyle bir düzenleme yoluna gidiliyor?" diye soruyor.

Güllü, tasarı ile Türk vatandaşlığı kimliği verilecek yabancılar için de 'genel ahlaka uygun hareket' koşulunun getirildiğine dikkat çekiyor. Güllü, "Bütün bu düzenlemelerin hepsi şer-i hukuk kurallarının topluma dayatılması ve kadının ezilmesi, aşağılanmasıdır. Tecavüzün, tacizin araştırılmaması, soruşturulmamasıdır. AKP'nin geldiği zihniyet budur" çıkışını yapıyor.

Peki kadınlar ne yapacak? Güllü, Türkiye genelindeki protestoları artıracaklarını belirtirken, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a da "Modern Türk kadınından yanaysanız, tasarının meclis gündeminden çekilmesini sağlayın. Şer-i düzenlemelere geçit vermeyin" başlıklı bir mektup yazdıklarını söylüyor.

CHP: AKP şer-i yasaları getirmeye çalışıyor

Hükümet kaynakları tasarının meclis gündemine hemen alınmayacağı ihtimali üzerinde dursa da, muhalefet "Kamuoyuna açıklama yapılarak, tasarı meclisten hemen çekilmelidir" tavrında ısrar ediyor.

CHP'li Gaye Usluer, il ve ilçe müftülerine nikah kıyma yetkisi vermenin 'medeni kanunu yok etmeye dönük bir tavır' olduğu görüşünü dile getiriyor. Türkiye'nin halen en büyük sorunlarından birinin kız çocuklarının erken yaşta evlendirilmesi olduğunu anlatan Usluer, "Müftülerin nikah kıyacak olabilmesi demek, resmi nikahın daha kolay şekilde kıyılabilecek olması demek. Müftüler, istedikleri kişileri istedikleri zaman evlendirecek demek. AKP'nin anti laik ve şer-i yasaları geri getirme çabası ortadadır" diyor.

İlahiyatçılar diyor ki;

Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nden Prof. Şaban Ali Düzgün ise hükümetin Türkiye'de nikahla ilgili bir sorunu giderme çabasında olduğunu düşünüyor. Düzgün, bu düşüncesini DW Türkçe'yle "Toplumun, resmi nikah kıyıldıktan sonra bir de din görevlisi tanıklığında evlilik akdini gerçekleştirme hassasiyeti var. Müftü de, devlet memuru olduğu için kendine verilecek görevi rahatlıkla yapacaktır. Bu konuda biraz esnek olmamız gerekir" sözleriyle paylaşıyor.

Düzgün, Türkiye'de imam nikahıyla yaşayanların bir anlamda müftüler tarafından da sorgulanacağını söylerken, "Dini nikahın hukuki olmadığı toplumun tüm kesimine yayılacaktır, müftü de resmi nikah görevlisi olacaktır. Burada sorun aramaktansa, çözüme odaklanmak gerekir" diyor.

Cumhuriyet yazarı Nuray Mert, hükümet tarafından Milli Eğitim Bakanlığı'nın müfredatına giren 'cihat' kavramı ile müftülüklere verilen nikâh kıyma yetkisini değerlendirdi. Eğitim müfredatına giren islami 'cihat' kavramının, radikalizmi önermekten ziyade milli militarizmi vurgulayan bir kavram olarak öne çıkacağını söyleyen Nuray Mert, müftülüklere verilen nikâh yetkisi için ise "Müftülüklere nikâh yetkisine gelince, kusura bakmayın ama bu değişikliğin dini düşünce ve yaşam tarzını dayatma ile alakası yok. Tam da bu nedenle, ateşli itirazların çoğu havada kalmaya mahkûm" dedi. 

Kadın ve Demokrasi Derneği (KADEM), il ve ilçe müftülüklerine evlendirme yetkisinin tanınmasının, özellikle dini nikahı yeterli gören vatandaşların medeni nikah akdini gerçekleştirmelerine olumlu etkisi olacağı beklentisi ile de yerinde bir uygulama olarak gördüklerini belirterek, hal böyle iken, yasa tasarısının Anayasa'da teminat altına alınan laiklik ilkesini ihlal ettiği iddiasının da geçersiz ve yanlış olduğunu belirtti.

Eleştirenler, meselenin özünü bilmiyor. Zira müftülerin nikah kıymasıyla laikliğin ne alakası var? Neden laiklik elden gitsin? Aksine dini nikah resmileşmiş oluyor.