Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından geleneksel olarak düzenlenen İkindi  Sohbetlerinde “Geçmişten Günümüze Akören” konuşuldu.

Prof. Dr. Önder Kutlu: “1960 ihtilali sonrası ‘viran’ ismi ‘ören’e değiştirilen Akören yedi  ‘virane’den oluşuyor. Akören’in üç düsturu ‘Din-devlet-damat’ tır.” 

Konya Büyükşehir Belediyesi ile AkörenBelediyesinin ortaklaşa düzenlediği Yaşayan Konya Hafızası İkindi Sohbetlerinde bu hafta Necmettin Erbakan Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Önder Kutlu, NEÜ Turizm FakültesiTurizm Rehberliği Bölüm Başkanı Doç. Dr. Abdurrahman Dinç ve Konya Büyükşehir Belediyesi Garajlar Şube Müdürü Ömer Lütfi Ersöz tarafından “Geçmişten Günümüze Akören”  konulu bir panel düzenlendi.

Türklerin yurt tutmak için Anadolu’ya gelmeleriyle birlikte Akviran’a yerleştiklerini ifade eden Kutlu “Akviran çok eski bir yerleşim merkezidir. Roma ve Bizans dönemlerine ait eserlere bölgede sıkça rastlanılmaktadır. Şeriyye sicillerinde Akviran, Hatunsaray’a bağlı bir köy iken değişik zamanlarda Seydişehir, Bozkır ve Çumra ilçelerine de bağlanmış, 1914’te belediyelik olmuş, 1958’de DP iktidarı zamanında ilçe olma teşebbüsü gerçekleşememiştir.”dedi.

AKÖREN’DEKİ VİRANELER

1960 ihtilali sonrası “viran” ismi “ören”e değiştirildiğini söyleyen Kutlu, Akviran’ı oluşturan viraneleri şu şekilde sıraladı: “1-Akçeşme Viranesi; Akören’in 5 km  kuzey batısında yöreye adı verilen çeşme bulunmaktadır. Çeşme civarı bugün de piknik ve mesire yeri olarak kullanılmaktadır. 2-Bayındır Viranesi; Bayındır, Oğuzların sol kolu olan Üçoklar’ın Gökhan oğullarına ait bir boyun adıdır. Verimli arazisi olan virane bir Oğuz ve Selçuklu köyü kalıntısıdır. Akören’in buradaki su pınarlarından başka kaynak  suyu yoktur. 3-Yukarı Yarımca Viranesi; Akören’in güney ve güney doğusunda bulunan koruluğun bitişiğinde olan bir iskân bölgesidir. Hacılar Mahallesi bu bölgeden gelmiştir.

4-AşağıYarımca Viranesi; Yukarı Yarımca viranesine çok yakındır. Bu iki viraneyi birbirinden ayırt etmek için, yüzey şekli itibari ile biraz yüksekte olan kısma Yukarı Yarımca, diğerine Aşağı yarımca adı verilmiştir. 5-Ertaş Boğazı Viranesi; May barajının batısındaki vadide doğu Romalılara  ait yerleşim kalıntıları  mevcuttur. Ağalar Mahallesini oluşturan Ganioğulları ve Kadıoğulları  buradan gelmişlerdir. 6-MihrapViranesi; Bizans dönemi yerleşim merkezidir. Osmanlı ordusu Karamanoğulları üzerine yaptığı seferde burada  mola vermiş, Roma devrinden kalma taş, mihrap olarak kullanılmış ve ordu burada cuma namazını  kılmıştır. 7-Katıderesi Viranesi; Oğuzlar  Bozok kolunun Kayı boyundandır. Bu yerleşim merkezi küçük bir vadidir. Topraklarının yetersizliği sonucu Akviran’a göç etmiştir.” 

 AKÖREN’İN DÜSTURLARI

Akören’in üç düsturunun “Din-devlet-damat” olduğunu belirten Kutlu, “Gelenek ve göreneklerine bağlı bir yerleşim yerimizdir. Kültürel doku bozulmadığından büyük adlî olaylara rastlanmıyor. Gayrimüslimler mübadele dönemine kadar bölgede yaşamışlardır. Akören’in alt kültürü olarak 60-70 kelime günümüzde yaşamaktadır.” 14 mahalleden oluşan Akören ismiyle ilgili “Ormanlarla kaplı ve av hayvanlarının olması nedeniyle ‘Av Vuran’ veya ‘Av Veren’ daha sonraları ‘Avren’ olarak adlandırılmıştır.

 DOĞAL SINIR TOROSLAR

İkinci konuşmacı Doç. Dr. Abdurrahman Dinç, slayt eşliğinde Akören’i ele aldı: “Akören ilçesi il merkezinin güneyinde yer almaktadır. Doğuda Çumra, batıda Seydişehir, güneyde Bozkır, kuzeyde Meram ve güneybatıda Ahırlı ilçeleri ile çevrilidir. Yüzölçümü 640 km2 olan Akören, Konya iline bağlı 31 ilçeden yüzölçümü bakımından 21. sırada. Çumra ilçesine bağlı bir nahiye iken 1987’de ilçe olmuştur. Akören 4. derecede deprem bölgesinde yer almaktadır. İlçe, Toros Dağ sistemi içerisinde yer aldığından karstik arazi yapısına bağlı olarak karstik topografyasına ait tüm şekilleri görmek mümkündür.” dedi.

 KONYA’NIN IHLARA VADİSİ

Dinç, Ulusivri Dağı ve Abaz Dağları’nın en yüksek dağları olduğunu, Akören Platosu ile zirve arasında 900-1000 m. nispi yükselti farkı bulunan bu dağlık saha bir çok mevsimlik akarsu tarafından parçalandığını, geniş aşınım yüzeyleri “Akören Platosu” Mavi Boğaz Yarma Vadisi ve Çomaklar Kanyonu Konya’nın Ihlara Vadisi’dir. Kıyı ile iç kesimler arasında büyük bir set oluşturan Toros Dağları, çalışma sahasında da Akdeniz ikliminin belirgin bir değişikliğe uğramasına yol açmaktadır.Tarihsel süreç boyunca Konya Ovası’nın sulanması için hakkında bilgi veren Dinç ,“1898-1902 yıllarında Konya Valisi Avlonyalı Ferit Paşa zamanında  Anadolu-Bağdat demiryolunu inşa eden Alman firma tarafından kanal 1913’te hizmete açılır. Çarşamba Çayı üzerine Apa Barajı yapılarak sulama düzenli hale getirilmiştir.”

 EMEKLİ ŞEHRİNİ TURİZMLE KALKINDIRABİLİRİZ

Akören’in Konya’ya yakın olmasından dolayı hızlı bir göç hareketinin yaşandığı üzerinde duran Dinç yaşlı nüfusa sahip ilçenin tarım ve hayvancılıkla geçimini sağladığını belirttikten sonra turizmin geliştirilmesi için “Rafting (Mavi Boğaz), botanik turizmi, trekking (doğa yürüyüşü), dağcılık, foto safari, kamp karavan (Mavi Boğaz Dağ sarnıcı), sportif olta balıkçılığı (Göletlerde), dağlık bölgelerde offroad ve jeep safari, aromatik bitkiler ve bal ormanı, bisiklet turizmi, atlı doğa yürüyüşü” tekliflerini ilettikten sonra “Çatalhöyük’e gelen bir turis, Mavi Boğaz yoluyla Kilistra üzerinden Konya’ya ulaşılabilir.” dedi.

 İLK BELEDİYE BAŞKANI

 Üçüncü konuşmacı Ömer Lütfi Ersöz 12 yıl öğretmen ve idareci olarak görev yaptığı memleketini ele alırken Seyyid Harun Veli’nin Horasan’dan yola çıkıp Seydişehir’e gelirken Akören’de konakladığını, kendi soylarının Seyyid Musa’ya dayandığını belirttikten sonra Akviran’ın ilk belediye başkanı olan babasının amcasını anlattı: “2.Abdülhamit zamanında eğitime büyük önem verilmiş, padişahın telkiniyle Konya’ya gelen bir zat seçilen üç öğrenci ile İstanbul’a döner. O zaman Hatunsaray’a bağlı bir köy olan Akviran’dan 12 yaşındaki bir çocuğun seçilmesi çok önemlidir. Veyis 11 yıl İstanbul’da kalıp hafızlığını ve eğitimini tamamladıktan sonra 2.Abdülhamit’in halliyle Konya’ya döner. 31 Mart İsyanı’nda bacağından yaralanıp bacağı kesilerek takma bacaklı olmasından dolayı ‘Topal Veyis’ namıyla Konya’da itibar görür. Valilikte Akviran’ın sorunlarıyla ilgilenir. 1914 yılında Akviran’ın belediyelik olmasını sağlar ve ilk belediye başkanı olur. 1920’de Delibaş İsyanı’nda önleyici tedbirler alır. 33 yaşındayken bıçaklanarak öldürülür.”dedi.

 COĞRAFYASI KÜÇÜK İNSANI  BÜYÜK OLAN  YER

Memleketinin eğitime büyük önem verdiğini ifade eden Ersöz, devlet kademesinde önemli mevkilerde kişiler yetiştiğini, öğrenci bursları temin ederek yurt binası yaparak ilçede eğitimin gelişmesine katkıda bulunduklarını, birlik ve beraberlik içerisinde daha nice hizmetlerde yer alacaklarını belirtti ve yazdığı “Akören Sevgisi” şirini okudu. 

Vali Yardımcısı Mehmet Aydın, bir Akörenli olarak üzerine düşen görevi yapacağını ifade ederek Prof. Dr. Önder Kutlu’ya, Akören Kaymakamı İhsan Maskar Ö. Lütfi Ersöz’e ve Belediye Başkan adayı İsmail Aslan ise Doç. Dr. Abdurrahman Dinç’e günün anısına hediyelerini takdim ettiler. Toplu hâtıra fotoğraf çekilerek panel sona erdi.